X

گەڕان




قورئانەوانی و تەفسیر  >>  هه‌ڵه‌كانی قورئانخوێن
  •    قورئان ده‌خوێنم به‌ڵام هه‌ڵه‌ی تێدا ده‌که‌م، ئایا گوناحبار ده‌بم؟
  • ان شاء اللّه گوناحبار نابیت تێیدا؛ پێغه‌مبه‌ری خوا (علیه الصّلاة والسّلام) له فه‌رمووده‌ی سه‌حیحدا ده‌فه‌رموێ: «الْمَاهِرُ بِالْقُرْآنِ مَعَ السَّفَرَةِ الْكِرَامِ الْبَرَرَةِ وَالَّذِي يَقْرَأُ الْقُرْآنَ وَيَتَتَعْتَعُ فِيهِ وَهُوَ عَلَيْهِ شَاقٌّ، لَهُ أَجْرَانِ»[1]؛ «ئه‌و که‌سه‌ی زۆر شاره‌زایه له قورئان خوێندندا ئه‌وه له کۆڕی فریشته‌ به‌ڕێزه‌کانی باڵادایه. ئه‌و که‌سه‌ش که قورئانه‌که به حونجه ده‌خوێنێته‌وه‌و ده‌می پرته‌پرتی بۆ ده‌کات و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی که سه‌خت و دژواره له‌سه‌ری به‌ڵام هه‌ر ده‌یخوێنێته‌وه، ئه‌وه دوو ئه‌جرو پاداشتی ده‌ست ده‌که‌وێت»، چونکه خۆی ماندوو ده‌کات له‌گه‌ڵیدا. به‌ڵام له‌م سه‌رده‌مه‌دا رێگاکان ئاسانه بۆ ئه‌وه‌ی فێری قورئان خوێندن ببیت؛ جارێ ته‌جوید زۆر ئاسان بووه‌و زۆر گه‌نجی موسوڵمان هه‌مووی له به‌ریان کردووه‌و حوکمه‌کانی ده‌زانن، بۆیه جه‌نابت ده‌توانیت لای یه‌کێک له‌وانه بیخوێنیت. ئه‌گه‌ر نه‌شتویست لای که‌س بیخوێنیت ئه‌وه ده‌یان مه‌وقیع هه‌یه که فێرت ده‌کات. ئه‌گه‌ر خوای په‌روه‌ردگاریش لێمان قبووڵ بکات من ده سه‌عاتم شه‌رح کردنی ته‌جوید هه‌یه ده‌توانیت گوێی لێ بگریت له سه‌ره‌تاوه پێت ده‌ڵێت چۆن ئایه‌ته‌کان بخوێنیته‌وه‌و ئه‌حکامی ته‌جویده‌که‌ش فێر ده‌بیت ان شاء اللّه. کتێبیش زۆره به کوردی و هه‌روه‌ها شه‌رحی که‌سانێکی تریش هه‌یه له‌سه‌ر ئینته‌رنێت ده‌توانیت گوێی لێ بگریت بۆ ئه‌وه‌ی فێر ببیت. هه‌وڵیش بده له ره‌مه‌زانه‌که‌دا قورئانه‌که بگری و گوێی لێ بگری له قاریئێک؛ ماشاءاللّه مه‌وقیعی قورئان هه‌یه که 114 سووره‌ته 114 قاریئیان بۆ داناوه هه‌ر رۆژێک گوێ له قاریئێک بگره، ئیتر ئاوا گوێت لێیه ئه‌و چۆن ده‌یخوێنێت و چۆن ده‌نگه‌که درێژ ده‌کاته‌وه‌و له کوێدا ده‌وه‌ستێت و له کوێدا پشوو ده‌گرێت و له کوێدا حه‌رفه‌کان زیاتر ده‌رده‌خات ئه‌وه ورده‌ورده خۆت فێر ده‌بیت به ئیزنی خوای په‌روه‌ردگار به‌و شێوه‌یه بیخوێنیته‌وه.



    [1]. البخاري: 4937؛ مسلم: 798؛ ابن ماجه: 3779؛ الترمذي: 3128؛ النسائي: 7991-7993؛ أحمد: 24211؛ ابن حبّان: 767.

     


  •    مامۆستا ئایا خوێندنه‌وه‌ی قورئان به هه‌ڵه حوکمه‌که‌ی چییه؟
  • ئه‌گه‌ر مه‌به‌ستت له‌وه‌یه که ناتوانیت بیخوێنیته‌وه به‌ڵام هه‌ر مو‌حاوه‌له ده‌که‌یت خۆت فێر بکه‌یت ئه‌وه باشتر وایه قاعیده‌ی نوورانی یان به‌غدادی به‌کار بهێنیت و له‌وه‌وه فێر ببیت که وه‌کو حونجه فێرت ده‌کات ورده‌ورده‌. ئینجا هه‌ندێک کات خۆت ده‌توانیت بیخوێنیته‌وه به‌ڵام زۆر به سه‌ریدا دێیته‌وه که ته‌بعه‌ن زۆر که‌سیش وایه، ئایه‌تێک ده‌خوێنێت و هه‌ر ده‌یڵێته‌وه دیسان، که ئه‌مه‌ش له هه‌موو وتنه‌وه‌یه‌کدا ئه‌جره‌که‌شت ده‌ست ده‌که‌وێت؛ چونکه فه‌رمووده‌که‌شمان‌ هێنایه‌وه که پێغه‌مبه‌ری خوا (علیه الصّلاة والسّلام) ده‌فه‌رموێ: «الْمَاهِرُ بِالْقُرْآنِ مَعَ السَّفَرَةِ الْكِرَامِ الْبَرَرَةِ وَالَّذِي يَقْرَأُ الْقُرْآنَ وَيَتَتَعْتَعُ فِيهِ وَهُوَ عَلَيْهِ شَاقٌّ، لَهُ أَجْرَانِ»[1]؛ «ئه‌و که‌سه‌ی زۆر شاره‌زایه له قورئان خوێندندا ئه‌وه له کۆڕی فریشته‌ به‌ڕێزه‌کانی باڵادایه. ئه‌و که‌سه‌ش که قورئانه‌که به حونجه ده‌خوێنێته‌وه‌و ده‌می پرته‌پرتی بۆ ده‌کات و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی که سه‌خت و دژواره له‌سه‌ری به‌ڵام هه‌ر ده‌یخوێنێته‌وه، ئه‌وه دوو ئه‌جرو پاداشتی ده‌ست ده‌که‌وێت». که‌واته ئه‌و که‌سه‌ی که قورئان ده‌خوێنێت و به‌ڵام زۆر بۆی قورسه‌و حونجه‌ی تێدا ده‌کات و ده‌گه‌ڕێته‌وه سه‌ری، ئه‌و که‌سه دوو ئه‌جری هه‌یه ئه‌جرێکی قورئان خوێندنه‌که‌‌و ئه‌جرێکی ئه‌م ماندووبوونه‌شی ته‌بعه‌ن هه‌یه. له‌به‌ر ئه‌وه ئه‌و کاته سه‌بری له‌سه‌ر بگره‌و ورده‌ورده بڕۆ پێشه‌وه. ته‌بعه‌ن باشترین شتیش ئه‌وه‌یه یه‌کێک هه‌بێت تۆ بچیت بۆ لای و سووره‌ته کورته‌کانی لێوه فێر ببیت، سه‌ره‌تا به چوار قوله‌که ده‌ست پێ بکه، ئینجا لای قورئانخوێنێک بڵێ بێزه‌حمه‌ت گوێم لێ بگره بزانه باش ده‌یخوێنم؟ چه‌ندین جاری تر ئاوا، ئینجا بچۆره سه‌ر سووره‌تێکی که، په‌له مه‌که له‌وه‌ی که خه‌تم بکه‌یت. جوزئێک قورئان له‌به‌رده‌ستی یه‌کێکدا فێر ببیت بیخوێنیت و به چاکی بیخوێنیته‌وه ته‌واو ئیتر ده‌توانیت ئه‌و کاته ئیعتیماد بکه‌یته سه‌ر خۆت. جا ئیتر تا حوکمه‌کانی ته‌جوید زۆرتر بزانیت ئه‌وه باشتره.



    [1]. البخاري: 4937؛ مسلم: 798؛ ابن ماجه: 3779؛ الترمذي: 3128؛ النسائي: 7991-7993؛ أحمد: 24211؛ ابن حبّان: 767).

     


  •    پلک (پوور)‍م نه‌خوێنه‌واره ده‌ست ده‌خاته سه‌ر وشه‌کانی قورئان، ئایا به خه‌تم بۆی حیسابه؟
  • نه‌خێر به خه‌تم بۆی حیساب نییه، خه‌تم ئه‌وه‌یه که تۆ قورئانه‌که بخوێنیت، ئه‌گه‌ر به ئه‌سپاییش بیخوێنیت ده‌بێ خۆت گوێت له چرپه‌ی خۆت بێت که ده‌یخوێنیت، چونکه قورئان خوێندن زیکره، زیکره‌کانیش ده‌بێ لانی که‌م وا بیخوێنیت خۆت ده‌نگی خۆت ببیستیته‌وه، بۆیه هه‌ر له دڵی خۆتدا بیخوێنیت به زیکر بۆت حیساب نابێت. ئه‌وه‌ش که ده‌ست بخه‌یته سه‌ری به خه‌تم بۆت حیساب نابێت، به‌ڵام جه‌نابت ده‌توانیت قه‌ڵه‌م قورئانه ئه‌له‌کتڕۆنیه‌که‌ی بۆ په‌یا بکه‌یت ئیتر قه‌ڵه‌مه‌که ده‌خاته سه‌ر ئایه‌ته‌که‌و ئایه‌ته‌که‌ی بۆ ده‌خوێنێت؛ ئه‌مه شتێکی زۆر باشه‌و دڵیشی پێ ئاسووده ده‌بێت و ئه‌جری تۆش ده‌گات.


  •    له سویدم له شارێکی بچووک، حه‌ز ده‌که‌م قورئان فێر ببم به‌ڵام نازانم، چی بکه‌م؟
  • ئێ عه‌زیزم هه‌ر له‌سه‌ر ئینته‌رنێت بنووسه ته‌جویدی قورئان به کوردی، به لاتینی بنووسه زانستی ته‌جوید، ده‌یان مه‌وقیعی ته‌جویدیت بۆ دروست ده‌بێت و ده‌شتوانی له‌وێوه ورده‌ورده گوێیان لێ بگریت. هه‌یه دوازده ده‌رسه، هه‌یه هه‌ژده‌یه، هه‌یه بیست و دووه و هی زۆر قاریئی عاله‌می یان مامۆستای عاله‌می هه‌یه، مامۆستای کوردیش هه‌یه الحمدللّه. ده‌توانیت زۆر ئاسان ده‌ستی بخه‌یت و ئیتر به‌رده‌وام گوێی لێ بگریت، پێویستیشه کتێبی ته‌جویده‌که‌ش په‌یا بکه‌یت که گوێ له ده‌رسه‌که‌ی ده‌گریت و به ده‌سته‌وه بێت بۆ ئه‌وه‌ی که گوێی لێ ده‌گریت بزانیت ئه‌وه باسی حه‌رفه‌کان ده‌کات، له کوێ قه‌لقه‌له‌یه‌و له کوێ هه‌مسه، له کوێ جه‌هره‌و ... .