به‌ڵێ عوزر به جه‌هل له عه‌قیده‌دا هه‌یه، هه‌روه‌کو به به‌ڵگه‌ی سه‌حیح و دروست سه‌لماوه که هه‌ندێک جار شوێنکه‌وتووانی پێغه‌مبه‌رانی به‌ڕێز سه‌یدنا مووساو سه‌یدنا عیساو سه‌یدنا موحه‌ممه‌د (سه‌لامی خوایان لێ بێت) تووشی جه‌هل بوون به جه‌هله‌که‌ی خۆیان که‌وتوونه‌ته هه‌ڵه‌ی عه‌قائیدییه‌وه؛ بۆ نموونه:
یه‌که‌م: ئه‌وانه‌ی له خزمه‌تی سه‌یدنا مووسادا بوون وتیان: «اجْعَل لَّنَا إِلَهاً كَمَا لَهُمْ آلِهَةٌ»؛ «خوایه‌کمان بۆ دابنێ بیپه‌رستین وه‌کو که ئه‌و هۆزه کۆمه‌ڵه خوایه‌کیان هه‌یه‌و ده‌یپه‌رستن!»، گوێره‌که‌یه‌کمان بۆ دانێ ئێمه ده‌یپه‌رستین! ده‌ی ئه‌مه شیرکێکی گه‌وره‌یه‌و له‌مه زیاتر بۆ کوێ؟ جا سه‌یدنا مووسا هه‌ڵه‌که‌ی راست کردنه‌وه‌و باسی جه‌هله‌که‌شیانی کرد: «قَالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ» [الأعراف: 138]؛ «به‌ڕاستی ئێوه هۆزێکی نه‌زان و جاهیلن».
دووه‌م: ئه‌وانه‌ی له‌خزمه‌ت سه‌یدنا عیسادا بوون، شوێنکه‌وتووی ئه‌و بوون عه‌رزیان کرد: «هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ» [المائدة: 112]؛ «ئایا خواکه‌ی تۆ ئه‌توانێت خوانێک له ئاسمانه‌وه بنێرێته خواره‌وه بۆ سه‌ر ئێمه؟» که ئێمه لێی بخۆین و ببێت به خواردن بۆ ئێمه‌ش و بۆ ئه‌وانه‌ی دوای ئێمه‌ش؟ ئێ ئه‌مه شک کردنه‌و له رووی جه‌هل و نه‌زانینیشه‌وه بوو.
سێیه‌م: ئه‌وانه‌ی له خزمه‌ت پێغه‌مبه‌ری خوادا بوون (علیه الصّلاة والسّلام) که له فه‌رمووده‌ی ئه‌بو واقیدی له‌یسیدا هاتووه که ده‌فه‌رموێ: له خزمه‌ت پێغه‌مبه‌ری خوادا بووین (علیه الصّلاة والسّلام) پێش له حونه‌ین، موشریکه‌کان دره‌ختێکیان هه‌بوو شمشێره‌کانیان پێدا هه‌ڵده‌واسی بۆ پیرۆزکردنی به ئۆمێدی سه‌رکه‌وتن! ئێمه‌ش عه‌رزی پێغه‌مبه‌ری خوامان کرد (علیه الصّلاة والسّلام): جه‌نابیشت سیدره‌یه‌ک بۆ ئێمه دیاری بکه! فه‌رمووی: «اللَّهُ أَكْبَرُ، هَذَا كَمَا قَالَتْ بَنُو إِسْرَائِيلَ لِمُوسَى: «اجْعَلْ لَنَا إِلَهًا كَمَا لَهُمْ آلِهَةً».» [أحمد: 21897 و 21900؛ الترمذي: 218؛ النسائي: 11121؛ ابن حبّان: 6702؛ ئه‌لبانی به سه‌حیحی داناوه (صحیح موارد الظمآن: 1540)]؛ «اللّه أکبر! به‌ڕاستی ئه‌مه‌ی ئێوه ده‌یڵێن رێک وه‌ک ئه‌وه وایه که به‌نی ئیسڕائیل به مووسایان وت: خوایه‌کمان بۆ دابنێ بیپه‌رستین وه‌کو که ئه‌و هۆزه کۆمه‌ڵه خوایه‌کیان هه‌یه‌و ده‌یپه‌رستن!». ئه‌وه یاوه‌رانی پێغه‌مبه‌ری خوان (علیه الصّلاة والسّلام) که‌وتوونه‌ته ئه‌و جه‌هله‌وه که جه‌هلی عه‌قیده‌شه.
له سه‌حیحی موسلیمیشدایه [فه‌رمووده‌که ئاوایه که پێغه‌مبه‌ری خوا (علیه الصّلاة والسّلام) فه‌رمووی: «قَالَ رَجُلٌ لَمْ يَعْمَلْ حَسَنَةً قَطُّ، لِأَهْلِهِ: إِذَا مَاتَ فَحَرِّقُوهُ، ثُمَّ اذْرُوا نِصْفَهُ فِي الْبَرِّ وَنِصْفَهُ فِي الْبَحْرِ، فَوَاللهِ لَئِنْ قَدَرَ اللهُ عَلَيْهِ لَيُعَذِّبَنَّهُ عَذَابًا لَا يُعَذِّبُهُ أَحَدًا مِنَ الْعَالَمِينَ، فَلَمَّا مَاتَ الرَّجُلُ فَعَلُوا مَا أَمَرَهُمْ، فَأَمَرَ اللهُ الْبَرَّ فَجَمَعَ مَا فِيهِ، وَأَمَرَ الْبَحْرَ فَجَمَعَ مَا فِيهِ، ثُمَّ قَالَ: لِمَ فَعَلْتَ هَذَا؟ قَالَ: مِنْ خَشْيَتِكَ، يَا رَبِّ وَأَنْتَ أَعْلَمُ، فَغَفَرَ اللهُ لَهُ» (مسلم: 2756)] که کابرا‌یه‌ک وه‌سیه‌ت ده‌کات و به کوڕه‌کانی ده‌ڵێت: ئه‌گه‌ر مردم بمسووتێنن، سووتووه‌که‌م هه‌ڵبگرن و له رۆژێکی ره‌شه‌بای به‌هێزدا بیده‌ن به ده‌م باکه‌وه با هه‌ر تۆزه‌ی ببات بۆ شوێنێک، چۆنکه ئه‌گه‌ر خوای په‌روه‌ردگار بتوانێت کۆم بکاته‌وه ئه‌وه دیاره موحاسه‌به‌یه‌کی زۆرم ده‌کات! ده‌ی خۆ ئه‌مه گومانه له قودره‌تی خوای په‌روه‌ردگار، له ئه‌ساسیاتی ئیمان هێنان که ئێمه باوه‌ڕمان به‌وه هه‌یه که خوای په‌روه‌ردگار ئه‌م وجووده‌ی دروست کردووه‌و به‌سه‌ر هه‌موو شتێکدا به‌توانایه، ده‌ی ئه‌م کابرایه گومانی له‌وه بوو؛ ئه‌مه گومانه به‌ڵام له‌ڕووی جه‌هله‌وه بوو له عه‌قیده‌که‌دا، بۆیه خوای په‌روه‌ردگاریش لێی خۆش بوو، چونکه له ترسی خوای گه‌وره ئه‌مه‌ی کردبوو به‌ڵام له‌گه‌ڵ جه‌هل و نه‌زانیندا.
که‌واته به‌ڵێ حوزر به جه‌هل له عه‌قیده‌دا هه‌یه؛ واللّه تعالی أعلم.