X

گەڕان




قورئانەوانی و تەفسیر  >>  زانسته‌كانی قورئان
  •    ده‌رباره‌ی ئایه‌تی «عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيمٍ» [القلم: 13] له ته‌فسیره کوردیه‌که‌دا خوێندمه‌وه که ئه‌وه باسی وه‌لیدی کوڕی موغیره‌یه، ئه‌م پیاوه کێیه که وا ئایه‌تی له‌سه‌ر هاتۆته خواره‌وه؟
  • ئه‌م پیاوه موجریمه ناوی وه‌لیدی کوڕی موغیره‌یه، باوکی خالیدی کوڕی وه‌لیده، خالیدی کوڕی وه‌لیدیش بیست ساڵ موقاومه‌و دژایه‌تی ئیسلامی کرد و دوایی موسوڵمان بوو، به‌ڵام ئه‌م وه‌لیده تاغووته هه‌ر له‌سه‌ر دژایه‌تیه‌که‌ی مایه‌وه. ئه‌مه گوێی له قسه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا بوو (علیه الصّلاة والسّلام) و بیستی قورئان ده‌خوێنێت، ئیتر مه‌دحی قورئانه‌که‌ی کرد و وتی: «سَمِعتُ مِن محمَّدٍ كَلاماً ليس مِن كلامِ الإِنس وَلَا مِن كلامِ الجِنِّ، وَإِنَّه لَه لَحلاوةٌ، وإِنَّ عَليه لطلاوةً، وإِنَّه يَعلُو وَلَا يُعلَى عليه وَمَا يَقُولُ هَذَا بَشَرٌ»[1]؛ «گوفتارێکم له موحه‌ممه‌د بیست که نه گوفتاری مرۆڤه‌و نه جنۆکه، شیرینییه‌کی تێدایه‌و جوانی و رازاوه‌ییه‌کی له‌سه‌ره، به‌رزو سه‌رکه‌وتووه‌و هیچ به سه‌ریدا سه‌ر ناکه‌وێت و مرۆڤ هه‌رگیز قسه‌ی وا ناکات».  ئیتر رۆیشت و هه‌ر ئه‌و قسانه‌ی ده‌کرد، یه‌عنی دڵنیا بوو له‌وه که ئه‌مه هی به‌شه‌ر نییه. قسه‌که بڵاو بۆوه‌و گه‌یشته دارولنه‌دوه‌و ئه‌بوجه‌هل، ئه‌بوجه‌هل هات بۆ لای و پێی وت: ئه‌رێ تۆش دینه‌که‌ت گۆڕیوه؟ تۆش موسوڵمان بوویت؟ وتی نا، به‌ڵام وه‌رن پێم بڵێن و بۆم روون که‌نه‌وه ئه‌و قسانه‌ی موحه‌مه‌د ده‌یکات چییه؟ ئایا ئه‌مه شیعره؟! خۆ ئێمه شیعر ده‌زانین چییه‌و چۆنه‌! ئه‌و رۆژێک له رۆژان شیعرێکی وتووه؟ وتیان: نه‌خێر! ئه‌ی باشه ئه‌مه ئیفتراو درۆیه ده‌یکات که رۆژێک له رۆژان درۆمان لێ نه‌بیستووه؟ وتیان: نه‌خێر. وتی ئه‌ی ئه‌مه له بابه‌ت و کاری کاهینه‌کانه که ده‌یکه‌ن و دواڕۆژ ده‌خوێننه‌وه؟ وتیان: نه‌خێر ئه‌وه‌ش نییه! وتی: ئه‌ی چییه؟ وتیان ئێمه‌ش نازانین خۆت بیری لێ بکه‌ره‌وه! ئیتر ئایه‌ته‌کانی سووره‌تی مودده‌سسیری له‌سه‌ر هاته‌ خواره‌وه.[2] بیری کرده‌وه‌و هات و رۆیشت و بڵێت چی و چ وه‌ڵامێک بداته‌وه؟ له کۆتاییدا وتی: «إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ يُؤْثَرُ» [المدثر: 24]؛ «ئه‌مه سیحرو کاریگه‌ری سیحره که ئاوا ده‌گێڕرێته‌وه». ئیتر وتیان ئێ قسه‌که‌ت خۆش، ده‌م خۆش، زۆر باشه‌و ئه‌وه ئیتر وتمان سیحره! ئیتر قسه‌که‌ی بڵاو کرده‌وه به‌رانبه‌ر به پێغه‌مبه‌ری خوا (علیه الصّلاة والسّلام) که ئه‌مه سیحره‌و ئیتر ئه‌و ئایه‌تانه‌ی سووره‌تی «المدّثّر» هاتنه خواره‌وه هه‌تا ئایه‌تی 26 که ده‌فه‌رموێت: «سَأُصْلِيهِ سَقَرَ»؛ «حه‌تمه‌ن ده‌یخه‌مه ئه‌و شوێنه‌ی جه‌هه‌ننمه‌وه که پێی ده‌وترێت سه‌قه‌ڕ». چونکه ئه‌مه له هه‌موو که‌سێک باشتر ده‌یزانی که ئه‌مه قسه‌ی به‌شه‌ر نییه‌و ده‌بوایێ باوه‌ڕی پێ بێنێت، که باوه‌ڕیشی پێ نه‌هیناوه ئه‌وه موسته‌حه‌ققی ئه‌وه‌یه که خوای په‌روه‌ردگار بیخاته بنی جه‌هه‌ننمه‌وه.



    [1]. الرازي، التفسیر الکبیر: 30/707؛ تفسير القرطبي: 19/74؛ المرصفي، الجامع الصحيح للسيرة النبوية: 4/1052.

    [2] . ئایه‌تی ١١ (ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيداً) تا ئایه‌تی ٢٦ (سَأُصْلِيهِ سَقَرَ).