نا ناکرێت چونکه وه‌حی له پێشتره وه‌کو عه‌لی کوڕی ئه‌بی تالیب (ره‌زای خوای لێبێت) ده‌فه‌رموێ:[1] ئه‌گه‌ر دین به ئه‌قڵ بوایێت ده‌بوایێ له کاتی مه‌سحی خوفدا ژێره‌وه‌ی مه‌سح بکه‌ین چونکه ئێمه ژێره‌وه داده‌نێین له‌سه‌ر عه‌رزه‌که، تۆ بنی پێت که‌وتۆته سه‌ر عه‌رزه‌که، ئه‌گه‌ر مه‌سئه‌له پیسی و پاکی بێت ده‌بوایێ ژێره‌وه پاک بکه‌ینه‌وه به‌ڵام تۆ مه‌سحه‌که له‌سه‌ره‌وه ده‌که‌یت چونکه نه‌قڵت پێش ئه‌قڵ خستووه. له‌به‌رئه‌وه ناکرێت ئه‌قڵ پێش نه‌قڵ بخه‌ین. پاشان ئه‌گه‌ر پێوانه‌ی سه‌ره‌کی ئه‌قڵ بێت، ئه‌قڵی کێ؟ ئه‌قڵی من یا هی تۆ یا هی فڵان یا هی فیسار؟ ناکرێت ئه‌م هه‌موو ئه‌قڵه جیاوازانه رێک بخه‌ین. دوایی هه‌رکه‌سێکیش له ئه‌قڵی خۆی رازیه‌و ده‌ڵێت ئه‌قڵی من پێش بخه‌ن! بۆیه ناکرێت. به‌ڵام نه‌قڵ وا نییه، ده‌قه‌کان ئێمه ده‌کات به یه‌ک و کۆلکه‌ی هاوبه‌شمان تێدا دروست ده‌کات. ئێمه که هاتینه سه‌ر ئه‌قڵ هه‌موو ئیختیلافمان تێ ده‌که‌وێت؛ یه‌کێک ده‌ڵێ وه‌ڵا برا ئه‌م مامۆستا به‌ڕێزه خوتبه‌کانی زۆر خۆش بوو ئیشه‌که‌مان دایه ده‌س ئه‌و و وتمان با به ئه‌قڵی ئه‌و بڕۆین به رێگادا. ئێ ئه‌قڵی ئه‌و بردینی کردمانی به چاڵێکی قوڕدا! باشه که‌سێک سیمای جوانه مه‌عقووله ئه‌قڵیشی زۆر جوان بێت؟ که‌سێک زۆر له‌بله‌بان و دانایانه قسه ده‌کات، مه‌عقووله ئه‌قڵیشی به هه‌موو شتێک بشکێت؟ ئه‌مه سه‌ری له ئیشی سیاسه‌ت ده‌رده‌چێت مه‌عقووله بڵێین ئه‌و له کاروباره کۆمه‌ڵایه‌تیه‌که‌ش ده‌رده‌چێت؟ نا!
که‌وابوو ئێمه له ئه‌قڵه‌کاندا جیاواز ده‌بینه‌وه به‌ڵام له بنه‌ماو رێسا سه‌ره‌کیه‌کانی شه‌رعدا هه‌موو موتته‌فیق ده‌بین، له‌سه‌ر قورئان، له‌سه‌ر فه‌رمووده، له‌سه‌ر کۆڕای سه‌حابه موتته‌فیقین.
پاشان که ده‌ڵێیت: ئیش پێ نه‌کردنی ئه‌قڵ و نه‌بوونی وه‌ک یه‌ک نییه؟ نا وه‌ک یه‌ک نییه، ئه‌ی ئه‌و هه‌موو ئایه‌ته بۆچی له سه‌ر ئه‌قڵ هاتووه؟ چه‌ندێک له قورئاندا هاتووه: «لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ»؟ ئه‌ی بۆچی خوای په‌روه‌ردگار ته‌شجیعی کردووین له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی که ئه‌م ئه‌قڵه بڕواته‌وه به دوای هه‌موو شته‌کانی تردا؟ بۆ ئه‌وه‌ی یه‌قینت باشتر بۆ دروست ببێت. وه‌ختێک سه‌یدنا ئیبراهیم که داوای کردووه له خوای گه‌وره که خوایه تۆ چۆن مه‌خلووق زیندوو ده‌که‌یته‌وه؟: «رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِي الْمَوْتَى» [البقرة: 260]؛ «په‌روه‌ردگارا نیشانم بده تۆ چۆن مردوو زیندوو ده‌که‌یته‌وه؟»، «قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي»؛ «خوای گه‌وره فه‌رمووی: چما باوه‌ڕت نییه؟ فه‌رمووی: به‌ڵێ باوه‌ڕم هه‌یه، به‌ڵام بۆ ئه‌وه‌ی بگه‌مه دڵنیایی و دڵم دابمه‌زرێت». خۆ خوای گه‌وره خۆی ده‌زانێت ئێمه باوه‌ڕمان هه‌یه یان نا، سه‌یدنا ئیبراهیمیش پێغه‌مبه‌رێکی مه‌عسوومه‌و باوه‌ڕی هه‌یه، به‌ڵام ئه‌مه ئه‌و رێسا ئه‌قڵیه‌یه که قورئانه‌که دایڕشتووه بۆمان بۆ ئه‌وه‌ی موتمه‌ئینتر بین به دوای ده‌قێکدا بڕۆینه‌وه‌و ئه‌وه‌‌ش بزانین هه‌تا زیاتر یه‌قینمان لێ ده‌ست ده‌که‌وێت زیاتر ئیمانمان پێی به‌قووه‌ت ده‌بێته‌وه ان شاء اللّه.
[1]. الدارقطني: 769، 770 و 783؛ البغوي: 239؛ ئیبنو حه‌جه‌ر فه‌رموویه‌تی: سه‌حیحه (التخليص الحبير: 1/160)، هه‌روه‌ها ئه‌لبانیش (مشکاة المصابیح: 525)؛ ده‌سپێکی ئه‌سه‌ره‌که ئاوایه: «لو كانَ الدينُ بالرَّأي...».