ئیمامی شاتیبی (ره‌حمه‌تی خوای لێبێت) له روونکردنه‌وه‌ی ئه‌و فه‌رموودانه‌دا له کتێبی «الإعتصام»، لاپه‌ڕه 712 ده‌فه‌رموێ: ئه‌م گرووپه گومڕایانه که پێغه‌مبه‌ری خوا (علیه الصّلاة والسّلام) ئاماژه‌ی پێ داون و هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ش که عوله‌مای ئیسلام له‌سه‌ری موتته‌فیقن ئه‌وه‌یه که ته‌نها فیرقه‌ی سه‌رکه‌وتوو فیرقه‌ی ناجیه‌یه که ئه‌هلی سوننه‌ت و جه‌ماعه‌ته، ئه‌هلی سوننه‌ت و جه‌ماعه‌ته‌که‌ش بریتین له‌و که‌سانه‌ی که له‌سه‌ر مه‌نهه‌جی سێ جیله‌که ده‌ڕۆن، جیلی یه‌که‌م یاوه‌رانی به‌ڕێز، پاشان تابیعینی دوای ئه‌وان که ته‌له‌به‌ی یاوه‌ران بوون و پاشان تابیعی تابیعین؛ فیرقه‌ی ناجیه ئه‌وانه‌ن له سه‌ر مه‌نهه‌جه‌که‌ی ئه‌مان رۆیشتوون. جا ده‌فه‌رموێ: ئه‌م فیرقانه به‌وه بوون به فیرقه‌ی گومڕا چونکه خیلافیان له‌گه‌ڵ فیرقه‌ی ناجیه‌دا له مه‌عنای کوللی و گشتی دینه‌که‌دا هه‌یه؛ مه‌سه‌له‌ن کۆمه‌ڵێک له شیعه وتوویانه عه‌لی وه‌حیی بۆ هاتووه به‌س جوبره‌ئیل لێی تێک چووه‌و داویه‌تی به موحه‌مه‌د (علیه الصّلاة والسّلام)! ئێ ئه‌مه ناچێته دائیره‌ی ئیمان و ئیسلامه‌تی. یه‌کێکی تر ده‌ڵێت عه‌لی خوایه، یه‌کێکی تر ده‌ڵێت وه‌حی بۆ فاتیمه هاتووه! جا ئه‌مه که ئیمامی شاتیبی (ره‌حمه‌تی خوای لێبێت) ئاماژه‌ی پێ ده‌دات که ده‌فه‌رموێ: موخاله‌فه‌ی کوللیه، له‌پاش ئه‌و موخاله‌فه‌ی جوزئیش هه‌یه؛ بۆ نموونه له رێساکانی عه‌قیده‌ی ئه‌هلی سوننه‌ت و جه‌ماعه‌تدا، ئه‌وه‌یه که ده‌بێت ئوممه‌ت سیستمیان هه‌بێت و خه‌لیفه‌یان هه‌بێت، جا یه‌کێک نکووڵی له هه‌بوونی خیلافه‌ت و حوکمی ئیسلامی بکات ئه‌مه موخاله‌فه‌ی عه‌قیده‌ی ئه‌هلی سوننه‌ت و جه‌ماعه‌تی کردووه.
پاشان ده‌فه‌رموێ: موخاله‌فه‌که‌یان له شته کوللی و گشتیه‌کانه، نه‌ک له جوزئییه‌تێکدا موخاله‌فه‌یان به‌رانبه‌ر به یه‌کتری هه‌بێت؛ بۆ نموونه ئیمامی ئه‌بویووسف (ره‌حمه‌تی خوای لێبێت) بیست ساڵ ته‌له‌به‌ی ئیمامی ئه‌بوحه‌نیفه بووه، ئیمامی ئه‌بوحه‌نیفه ده‌یفه‌رموو ئه‌وه‌ی بڵێت قورئان مه‌خلووقه پێی کافر ده‌بێت، به‌ڵام ئیمامی ئه‌بویووسف ده‌یفه‌رموو نا پێی کافر نابێت، ئیتر بوو به موناقه‌شه‌یان و له یه‌ک عاجز بوون. ئیمامی ئه‌بویووسف شه‌ش مانگ قسه‌ی له‌گه‌ڵ نه‌کرد و رۆییشت خۆی دیراسه‌ی کرد و دواییش هاته‌وه سه‌ر ره‌ئیه‌که‌ی ئیمامی ئه‌بوحه‌نیفه! ئه‌مه جوزئیاتێکه که پێی له عه‌قیده‌که ده‌رناچێت، واته له عه‌قیده‌ی ئه‌هلی سوننه‌ت و جه‌ماعه‌ت.
ئینجا ده‌فه‌رموێ: له‌وانه‌ی که شتێکی جوزئی و شازن به سه‌به‌بی ئه‌مه ناوترێت ئه‌وانه فیرقه‌یه‌کی ترن؛ مه‌سه‌له‌ن تۆ وه‌ختێک دیراسه‌ی مه‌زهه‌به‌کان ده‌که‌یت له رووی عه‌قیده‌وه بێت، له رووی فیقهه‌وه بێت، له رووی ئوسوولی فیقهه‌وه بێت، ده‌بینی بۆ نموونه حه‌نه‌فییه‌کان زۆر شتیان جودایه له فیقهدا، له ئوسوولی فیقهدا، له ئیستیدلالدا به‌ڵام هه‌ر جوزئێکن له عه‌قیده‌ی ئه‌هلی سوننه‌ت و جه‌ماعه‌ت ئێ ئیختیلافیشیان زۆر هه‌یه له‌گه‌ڵ سێ مه‌زهه‌به‌که‌ی تردا. که‌وابوو هه‌ر که‌سێک که شوێن قورئان و سوننه‌ت که‌وتبوو له رووی ئیعتیقاد و قه‌ول و عه‌مه‌له‌وه‌و کوللیاتی ئه‌وه‌ی هه‌موو وه‌رگرتبوو و پابه‌ند بوو پێیه‌وه ئه‌گه‌ر هه‌ندێک شتی ته‌ئویل کردبوو، هه‌ر له عه‌قیده‌ی ئه‌هلی سوننه‌ت و جه‌ماعه‌ته‌که‌یه‌و ده‌رناچێت وه‌کو ئیمامی ئیبنو حه‌جه‌ری عه‌سقه‌لانی، ئیمامی نه‌وه‌وی، ئیمامی سیووتی، ئیمامی باقللانی، رازی، زۆر له‌و ئیمامه به‌ڕێزه گه‌ورانه هه‌موویان ده‌بینی ئه‌شاعیره‌ن مه‌سه‌له‌ن یان هه‌ندێکیان که‌وتوونه‌ته ره‌ئیه‌کانی ئه‌شاعیره‌و‌ه‌و عوله‌مای به‌ڕێزیش هه‌موویان رێزیان لێ گرتوون به درێژایی تاریخ.