كۆمه‌ڵكاری

                                                  بواری سێیه‌م

   مەبەستمان لێرەدا ئەو هەستی مەسئولیەتە نییە كە لەسەر شانی هەموومانە بەرامبەر پیادەكردنی ئەم دینە، كە خوای پەروەردگار فەرمانی پێداوین. كە فەرموویەتی: (أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَلا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ) الشوری/13 واتە دینەكە دەستەبەركەن و مەكەونە تەفرەقەكارییەوە تێیدا.

   پێویستە رەوت لە ناخی رەوتەواندا گیانی كۆمەڵكاریی بڕوێنێت، هەستی زەروورەتی پێكەوە كاركردن لە ناخی رەوتەواناندا بەهێزكات. بۆ ئەوەی كەس سست نەبێت، ووزەی كەس لە دەست نەچێت..

ئەم گیانی كۆمەڵكارێتیە كە ئەوروپاییەكان پـێی دەڵێن (رۆحـی گرووپ) دەبێت ئێمە نەك هەر بە تەعلیماتی رێكخراوەكە پتەوتری بكەین، بەڵكو بە هەستی مەسئوولیەتی قیامەتی و گیانی برایەتی دینـیی و تەقواكاریی ئاودێریی و چاودێریی بكەین، تا لە ناخی یەكیەكی رەوتەواناندا ببێتە چاودێری خۆیی (الرقابة الذاتیة). ئەو كاتە كەس لێمان دوور ناكەوێتەوە.. دووریش كەوێتەوە دژایەتیمان ناكات.. چونكە لە لایەكەوە وا هەست دەكات كە لە قیامەتدا بەرپرسیارە لەوەی ئەم كۆمەڵە چاكەی لە ووزەی خۆی مەحرووم كرد، لە لایەكی تریشەوە ئەوەی هەر لە مێشكدا دەزرینگێتەوە كە بۆچی لەبەر خاتری تووڕەبوونێكی خۆم، پشتی ئەم پیاوه‌ چاكانەم بەردا كە لەم كات و شوێنەدا چاكترین كەسایەتی ئەم بانگەوازە خواییەن؟! ئەگەر رەوتەوان وا پەروەردە نەبووبوو كۆمەڵكاریی ئێمەی پێ ناكرێت.. بەڵێ دەبێ سەبر بگرین هەتا فـێری دەكەین، بەڵام كە زانیمان ئەمە لەو نەوعە نەرمەلیقانەیە كە لە ماڵەوە نازی زۆری دراوەتێ و وەكو تاقانەی حەوت خوشك بە لاوولوێیدا هاتوون! ئەمە زۆر زەحمەتە لە كۆمەڵكاریی ئێمەدا جـێی بێتەوە، ئەمە كۆڵی مەحرومێـتی ئێمەی پێ هەڵناگیرێت.. ئێمەش زەحمەتە بەم هەموو كۆڵە نازەوە پێمان هەڵگیرێت.. ئەمە بۆ یەكگرتوو باشە..

  عەزیزانی من، ئەو كەسانەی گیانی كۆمەڵكارییان تێدایەو ڕازی بوون كە لەم ڕەوتەدا ئیش بكەن و تا زووتر بە ئامانجەكانمان بگەین، تا زووتر بتوانیین مافی خۆمان و رەشوڕووتی میللەتەكەمان لە قوڕقوڕاگەی دەسەڵاتی سیاسیی كوفردا بهێنینە دەرەوە، زووتر ببینە ئەو واقیعەی كە دوژمن نەتوانێت قووتمان بداتەوە، دەبێ ئێمە دەروازەی رەوتی بۆ بكەینەوەو برایەتیەكەی لەسەر چاوانمان دابنێین و لە شوێنی شیاوی خۆیدا چمكی بەرپرسێتیەكەی بدەینێ تا هەڵیگرێت.. ئێمە پێویستیمان بەو هەیەو دەشمانەوێ رەوتەوانان زووتر پەروەردە ببن، پێویستیمان بەو موسوڵمانەیە كە خاوەن عەقیدەی سەلەفییەو بیرمەندی فیكریی و دانای سیاسی و پیاوماقووڵی كۆمەڵایەتییەو لە هەمان كاتدا بێ هەڕاڵـی ولووتبەرزیی بە گیانی كۆمەڵكارییەوە، بە هەستی بەرپرسێتی قیامەتەوە لەگەڵماندا كەوتۆتە رێ.. ئێمە نامانەوێ خەڵكێكی قسەزل دروست بكەین، نامانەوێ خەڵكێك لە خۆبگرین كە لە لایەنی عەقیدەوە مەدخەلـی ببەستێتەوەو لە لایەنی فیكرییەوە بیرمەندی عەلەمانی زنجیركات، بەڵام لەملاوە سنوری شەرع ببەزێنێت، یان لەولاوە لە پەروەردەی دەروونیدا شكست خواردوو بێت.. چونكە دوایی ئەمە خوا ناپەرستێت، رووی هەر لە نەفسی خۆی دەبێت و تەوافـی دەوری خۆی دەكات.. خوا لاماندا.. كەسـێك لەگەڵ یەكێكی تردا نەسوڵحێت، هەستی قیامەتی هیچ نەبێت، كە لەگەڵماندا دەبێت خۆی وا پیشان دا كە عومەری كوڕی خەتتابە خوا لـێی رازی بێت، كەچـی كە دەكەوێتە تاریكی و تەنهایی مەگەر خوا خۆی بیبینێت كە بەرامبەر خۆی و خەڵكی چـی دەكات؟! ئەمە چۆن بۆ پاسەوانێتی كاروانی خواوویستی ئێمە دەشێت؟!

   تا ئەم پەروەردەیە لە خۆماندا رەسەن نەكەینەوە، زەحمەتە زەمینەیەكی عەقائیدی و فیكریی وامان پێ داڕێژرێت، كە كۆمەڵكاریی تەوحیدو جیهادی خۆمانی لەسەر بینا بكەینەوە.. ئێمەی بزوتنەوەی ئیسلامی نەوەدەكانی سەدەی رابوردوو خاوەنی بیستوسێ هەزار (000ر23) چەكدار بووین، خۆ ئەگەر سێ هەزارەكەی (3000)  ڕۆیشتبێت (000ر20) بیست هەزارەكەی ماوەو زیندووە، ئەدی كوا غـیرەت و زانست و وویستی ئەو هەموو خەڵكە كە دیفاعیان لەم دینە دەكرد؟! لە نێوان ساڵانی (1992ـ 1997) كە من  لە كوردستان بووم (500ر3) سێ هەزارو پێجنسەد نوخبەی دیندارو رۆشنبیری ئیسلامی بووین، (100) سەد كەس لەوانە ناو نووس دەكەم كە لە ماوەی پازدە ساڵی دواییدا بوون بە سەركردایەتی ئەم ئەحزابە ئیسلامیانە، لەوانەی من دەیانناسم، سێ هەزار نوخبە كە هەموویان لە سەركردایەتی تاڵیبان و سەركردایەتی سۆماڵیەكان رۆشنبیرتر بوون! بەڵام كوا كاریگەریی پەنجا شەست ساڵ هەبوونی فیكری سیاسی ئیخوان؟! كوا بەرپاكردنەوەی جیهادەكە؟! كوا رێكخراوێكی مافی مرۆڤمان؟! سەرباری ئەوە سەیری پاشەكشەی دین و دینداریی ئەم هەموو نوخبەو زاناو پیاوە فیكریی و سیاسـییە ئیسلامیە بكە!! سەرنج دەرە ئەو رێسا پەروەردەییە سەقەتانەی ئەم خەڵكەی لەسەر گۆشكرا، چاوتان لـێی نییە ئەو زەلیلیەی كە بەسەر خەڵكی كوردستاندا هاتووە چەند شتێكی نامۆیە؟! حاڵی نوخبە ئیسلامیەكەی كوردستان بەراورد كە لەگەڵ حاڵی هاودینانیان لە سێگۆشە جوامێرییەكەی ئەهـلی سوونەتی عەرەبی عێراقـی.. ئیحتلالی ئەمریكی نابینیت بەو هەموو دەست وەشانە دڕندانەیەوە، بەو هەموو تەكنۆلۆژیا سەربازییەوە لەو سێگۆشە سووننیەی عەرەبی عێراقییدا چۆن گـیری خواردووە؟! لەسەر ئەوەوە گوێ لەو فەلسەفە پووچەی نوخبە كوردیەكە بگرە كە شكستی دەروونی خۆی دەنوێنێت كە لـێی بووە بە بەڵگەنەوویست كە وا دەزانێت كاری ئیسلامی بە چەك هەڵگرتن نابێت.. نوخبە ئیسلامیەكە وا پاشەكشەی كردووەو تەسلیمی واقیـعی ئیحتیلال و عەلەمانیەتی كوردایەتی بووە كە وادەزانێت چەك هەڵگرتن شتێكی عەشایەرییەو شتێكی كۆنە! ئەویش وەكو كاسبكارێكی بازاڕ دەپرسێت: ئێستا كەی زەمانی چەكداری ماوە؟! سەیرتر لەوە ئەوەیە كە دەڵێ: خەڵك ماندوو بوون! خەڵك لە پارتی و یەكێـتی ماندوو بوو یان لە چەك هەڵگرتـنی ئیسلامی؟! خەڵكی لە بێ غیرەتی ئیسلامیەكان ماندوو بوون یان لە جیهادو خۆبەخت كردن؟!

   ئێمە دەمانەوێ ئەو كەسەی لەگەڵماندا دەبێتە رەوتەوان ئەوەندەی گیانی كۆمەڵكاریی تێدا بەهـێز بێت، وای تـێڕا ببینین كە لە هەموو كات و شوێنێكدا بتوانین دوای خوای پەروەردگار ئیعتیمادی كاركردنی بكەینە سەرو بڵێین: ئادەی كوڕە رەش گیان.. ئەمەش بە پەروەردەبوونی رەوتەوان دەبێت لە سێ مەیدانی بواری كۆمەڵكارییدا كە بریتین لە:

1ـ گیانی كۆمەڵكاریی:  وەك كە یەكێكە لە وەسیلەكانی پەروەردەبوونی رەوتەوان، دیسان بەرهەمێكی كۆمەڵكارێتییەكەشە، چونكە لە ئەركەكانی رەوت ئەوەیە كە رەوتەوانان فـێری رەفتارانێك بكات كە نەك هەر لەگەڵ رێساویاسای رەوتەكەدا بگونجێت، بەڵكو بریـتی بێت لە درەوشاندنەوەی ئاڕاستەی رەوت.. دەبێت ئەم كەسایەتیە موسوڵمانە كە بوو بە رەوتەوان دوای ساڵێك رەوتەوانێتیەكەی پێوە دیار بێت.. بە بیرفراوانـیی و زانیـنی زانستە سەرەتاییەكانی ئیسلامەتی و تێگەیشتنی بەرەكانی ململانـێی فیكریی و خواناسیی زیاترو دامەزراویی كەسایەتی كۆمەڵایەتی بەهـێزو پشوودرێژیی پەروەردەكارێتی و.هتد. ئەمە زۆر گرنگە. قاڵبوونەوە لە رەوتداو خۆداڕشتن بە ئاڕاستەو تەعلیماتەكانی كە بە عەرەبی پـێی دەوترێت: (تَقَـمُيَ الشخصیة) جگە لەوەی ساڵحبوونی تاكە رەوتەوانەكە خۆیەتی، موسڵیح بوونیشێتی لە ناو كۆمەڵگەكەیدا.. كەوابوو بە لەخۆگرتنی سیفاتی رەوتەوانێـتی، هەستی ئینتیمای دەستەجەمعیی تـێر دەبێت، كە سێیەمین پلەی تیۆریەكەی (ئەبرەهام ماسلۆ)یە، كە دەڵێ:

ـ یەكەمین پێداوویستی مرۆڤ فیزیكییەكانە، وەكو هەناسەدان و خواردن و خواردنەوە..

ـ دووەمین پلە: ئەمان. ئەمانی ژیان وكارو ماڵ وهتد. 

ـ سێیەمین پلە: دۆزینەوەی ئینتیمایە.. ئینتیمای خێزانـیی، ئینتیمای خزمایەتی و تـیرەو هۆز، ئینتیمای دین و مەزهەب، ئینتیمای حزب و كۆمەڵی سیاسی.. هتد. ئەم ئینتیمایە یەعـنی تێربوون و پڕكردنەوەی پێداوویستیەكی تر.. ئەم كەسە تـێرەی لە ئەماندایە بۆ ئەو كۆمەڵە مرۆڤە دەگەڕێت كە خۆی لەواندا دەبینێتەوە.. كە هەست دەكات هەموویان وەكو خۆی وان.. لەم روانگەوە دەبێ رەوت ببێتە ئەو باوەشە سۆزەی ئینتیماكردن.

   رەوتەوان كە بە تەعلیماتی رەوتەوە پابەند دەبێت، لە ناو رەوتەكەدا فـێر دەبێت كە ئینفیعالی حەزو تووڕەیی و كاردانەوەكانی كۆنترۆڵ كات. پێگەیاندنی كۆمەڵكاریی ناو رەوت هەر وەكو پێگەیاندنی زارۆكە لە ناو خێزانەكەیدا.. سەرەتا چاوپۆشی لە رق هەستان و ووڕك گرتنەكانی دەكرێت، بەڵام لەگەڵ گەورەبوونی فیزیكییدا دەبێت هەست و هۆشیشی گەورەتر ببێت و بزانێت كە سنوری ئەو كۆتایی دێت كە سنووری كەسەكانی تر دەست پێدەكات. بۆیە نابێت خۆوویست (أنانی) بێت، نابێت دەستدرێژكار (عدوانی) بێت، نابێت رقن و بوغزن بێت.. ناشێت گوێ نەدات بە ئادابی خواردن و خواردنەوەو چوونە ئاودەست ودانیشتن ورەفتاری میواندارێتی ونەریتەكان.. دەنا خۆشەویست نابێت، یان لانی كەم هاوكاریی ناكرێت تا حەزەكانی تـێر بكات و بە پێچەوانەشەوە رەفتاری سەختی بەرامبەر دەنوێنرێت.. رەوتەوانیش لە ناو رێكخراوەكەیدا هەر ئاوایە. دەبێت رەچاوی پەیوەندی برایەتـی و تەعلیماتەكانی رەوت لە كات و شوێنی خۆیاندا بكات.. رەوت لـێرەدا وەكو تیـمی تۆپانێی لـێ دێت، كە هەموو یاریزانەكان بە پـێی نەخشەی مەشقەوانەكەیان یاریەكە دەكەن و لە ناو خۆیاندا بێ رقەبەرایەتی یەكتریی هاوكاریی یەكتری دەكەن..

   دەبێ رەوت لەوە بە حەزەر بێت كەسێك یان كەسانێكی رەوت بكەونە شەڕە دەنووك، چونكە ئەمە ووزەیان بە ئاراستەی تردا دەبات و وا دەكات كەس ئەو رۆڵە نەبینێت كە پـێی سپێرراوە، لە جـێی ئەوە هەر یەكەیان دەبێتە ووزەی ئەو ململانێ ناوەكییەی لە سەرو هۆشیدا نەخشەی بۆ داناوە! رەوت دەبێت لە بنبڕكردنی هۆكاری ئەم كێشە ناوخۆییانەدا جدیی و بێ بەزەیی بێت.. هەرچەندە رەوت ئێستا پەنجا خاڵی كێشەی كۆمەڵكاریی _وەكو مەنهەجـی دەرسی تایبەت_ ئامادە كردووە كە رەوتەوانانی لەسەر پەروەردە بكات و پێویستی بە سزا نەبێت.. بەڵام دیارە خۆ هەبوونی سزا پێداوویستییەكی ژیانە..

2ـ پەیكەری ئیداریی: بە پـێی تیۆری تایلۆر (كە باوكی ئیدارەی سەردەمە) هەموو ئیدارەیەك پێویستی بە چوار روكنە: پلاندانان، رێكخستن، ئاڕاستەكردن، چاودێریی.. دوای تایلۆر كردیان بە پێنج، بە ئیزافەكردنی (بەگەڕ خستن)، هەندێكی تر روكـنی تریشیان بۆ دامەزراند، وەكو پێكەوە سازان (تەنسیق: هەماهەنگیی).. هەر یەكێك لەم روكنانەش بۆتەوە بە چەندین لق و دەبینیت كۆلیج بۆ لقەكانیان كراوەتەوە!!

   ئێمە لـێرەدا باس لەم روكنانەی ئیدارە ناكەین.. بەڵام لە ناو رێكخستندا لقێكی ئیداریی هەیە پـێی دەڵێن: (پەیكەری ئیداریی). دەمانەوێت بیرخستنەوە لەسەر ئەمە بكەین..

   هەموو كۆمەڵكارییەك پێویستی بە پۆلێن كردنی ئەندامەكانی هەیە.. رێكخراوی وا هەیە بە پـێی خوێندن و شەهادە ئەندامانی پۆلێن دەكات و دەیانخاتە ئاستە جیاوازەكانیەوە، هەیە بە گوێرەی خزمەتی نـاو رێكخراوەكەو، هەیە بە گوێرەی خزمەت و بەرهەم هێنانی زۆرتر.. رەوتەوان كە لە ناوچەكەیدا دەناسرێت و وەكو رەوتێك خەڵكێكی زۆری لێ كۆ دەبێتەوە، پێویستی بە رێكخستنیانە، رێكخستنیان پێویستی بە پۆلێن كردن و دیاری كردنی ئاستیانە.. بۆیە دەبێت پێشتر ئاستەكانی رەوت بزانێت و مەرجـی پلەكارییەكانی شارەزابێت.. ئەمەش ئەوە دەخوازێت كە دەبێت زانیارییەكی سەرەتایی لەسەر پەیكەری ئیداریی رەوت هەبێت، لانی كەم زانیاری تەواوی لەسەر پێكهاتە سەرەكییەكانی پەیكەرە ئیدارییەكەی رەوت هەبێت، ئەمەش مافی خۆیەتی..

   رەوت لە قۆناغی خۆناسیندا سێ ئاستی پەروەردەیی بۆ ئەندامانی دەسپێكی سەرەتایی دیاری كردووە: هاودین، هاوبیر، هاوڕێ..

   رەوت لە پێكهاتەی خوارەوە دەست بە داڕشتنی پەیكەری ئیداریی دەكات.. بۆ ئەمەش پێكهاتەی پەیكەری ئێسقانی لەشی مرۆڤی _بە شێوە گشتیەكەی_ كردۆتە نموونەی ئیقتیدا پێكردن. چۆن لە هەر پەنجەیەكدا سێ پارچە ئێسقانی پێكەوە سازاو هەیەو هەر یەكە لەو سێ ئێسقانەی پەنجە بە ئێسقانێكەوە لە ناو لەپی دەستدا پەیوەستن، كە بەرپرسە لێیان، رەوتیش دەستەكانی یەكەمیـنی رێكخستنی خۆی _سێكەس سێكەس_ لەوانەی نوێ بوونەتە رەوتەوان (كە هاودینن) دروست دەكات و پەیوەستیان دەكاتەوە بە رەوتەوانێكی پێشتر، كە ئەو ئاستەی یەكەمی بڕیووەو بووە بە (هاوبیر).. كەوابوو دەستەی یەكەمی رەوتەوانان بریتیە لە (سێ هاودین و هاوبیرێك) هەر پازدە هاودین و پێنج هاوبیر پێویستیان بە چوار ئیداری سەروتر هەیە كە بریتین لە (ئیدارەو دارایی، راوێژكار، هەستەوان، نوێنەری رێبەریی)، ئەمانە كە بوونەتە بیستوچوار كەس دەدرێنە كەسێك كە هەر سێ ئاستی (هاودین و هاوبیرو هاوڕێ)ی بڕیبێت.. ئەمە باڵێكی رێكخراوەیی رەوتە.

   هەر بیستو پێنج كەس دەبنە باڵێك، چوار باڵ دەبنە یەك جەستە (108 كەس دەبن)، سێ جەستە دەبنە خێزانێك (324 كەس دەبن).. ئیـتر ئاوا سێ خـێزانیش دەبێتە دەوارو بەرەو زیاتر پشتیوان بە خوا..

3ـ زیادبوونی حەلەزۆنی: حەلەزۆن ئەوەیە كە كورد پـێی دەڵێ: هێلكە شەیتانۆكە.. كە بازنەكانی كراوەیەو بازنەی دووەم هەر بەردەوامی بازنەی یەكەمە بەڵام لە یەكەمین گەورەترەو بازنەی سێیەم هەر هەر بەردەوامی بازنەی دووەمە بەڵام لە دووەمین گەورەترە.. وە هەروەها بازنەی چوارەم و پێنجەم و سەرووتر..

    رەوتەوان كە دەناسرێت، یان كە چالاكییەك دەنوێنێت، خەڵكی لـێی كۆدەبنەوە، ناسیاوێتی لەگەڵ پەیدا دەكەن، حەز دەكەن زیاتری دەربارە بزانن، بۆیە دەربارەی خۆی و رەوتەكە زیاتر لـێی دەپرسن و ئەمیش بەردەوام بە پـێی دیدو هەڵوێستی رەوت وەڵامیان دەداتەوە.. تا ئەو كاتەی هەست دەكات كەسانێكی لێ نزیكبوونەتەوە كە وەكو خۆییان لـێ هاتووەو هەندێكی تر كەمێك ماویانەو هەندێكی تر زیاتر ماویانە.. وە هەروەها..

   رەوتەوان دەبێت وێنەیەكی حەلەزۆنی لەسەر كاغەزێك بكێشێت و لە بازنە بچووكەكەی چەقدا بنوسێت (من)، پاشان لە خۆی بپرسێت كێ وەكو خۆم وایە؟! واتە كێ لەم چوار بوارەدا كە لەم كتێبەدایە (كە دوازدە خانەی پەروەردەیین) لە رەوت هاتۆتە پێش؟! كێ عەقیدەی وەكو من وایە؟ كێ دیدی فیكریی ململانێ و هەستی وەكو من وایە؟ كێ بەرنامەی سیاسی ئیسلامەتی وایە یان لێمانەوە نزیكە؟ كێ پەروەردەی رۆحـی و ئەخلاقـی و كۆمەڵایەتی وەكو من وایە؟! كێ هەستی كۆمەڵكارییانەی وەكو من وایە.. وە هەروەها.. ئیـتر ئاوا هەرچـی دەیانناسێت كە وەكو خۆی وان ناویان لە بازنە مەركەزییەكەی چەقدا لە تەنیشت ناوی خۆیەوە بنوسێت.. بۆ نموونە: ئەمە خۆم و ئەمە (كاك شێرزادو  موحسینە بچكۆل و ئاسۆی حاجی ساڵح و حاجی ئاراس و خوشكە ئاورنگ و دایكی لینە).. ئەمە بازنەی ئەو كەسانەن كە هەر ئەوەندەیان ماوە پێیان بڵێین وەرنە ناو رەوتەكەمانەوە (تا هەموومان بۆ هێنانەدی ئەم ئامانجە شەرعیانەی رەوت) ووزەمان یەكخەین.. ئەمە وەكو حزبیەكان دەڵێن: هەر (موفاتەحەكردن)ی ماوە!

   ئینجا دێتە سەر بازنەی دووەمین كە دوای ئەو دێت. لـێرەدا ئەو كەسانە دەنوسێت كە یەكێك لەم بوارانەی پەروەردەبوونیان نوقسانە، یان زۆر لاوازە (ئەم چوار بوارەی لەم كتێبەدا بە 12 مەیدانەكانیانەوە ریزبەندیی كراون).. ئەمانە هەندێكیان ماویانە لە عەقیدەكە حاڵی بن، هیچ زانیاریەكی وایان پێ نەگەیشتووە دەربارەی عەقیدە، ئامادەیی تەواویشیان هەیە بۆ وەرگرتن و پێوە پابەندبوونی.. هەیانە موسوڵمانێكی زۆر چاك و پاكەو شارەزای زانستە شەرعیەكانەو پەروەردەیەكی پارسەنگی پێوە دیارە، بەڵام بە داخەوە هیچ لە فیكری ئیسلامی نازانێت و گوێ بە سیاسەت نادات! ئەمە دەبێت ئەم لایەنەی بۆ تەكمیلە بكرێت.. یەكێكی تر چاوكراوەیەی سیاسەت و ململانـێی فیكرەو مەنهەجی هەموو حزبەكانی دیووەو رۆژانە بە دوای هەواڵە سیاسییەكاندا دەڕواتەوەو تەزكیەی نەفسیشی باشە، ئازاو جوامێرە، بەڵام دەڵێ: هەرچەند دەكەم تاقەتی خوێندنی عەقیدەم نییە.. تاقەتیشم نییە گوێ بگرم لە شەڕی قورئان مەخلووقە یان مەخلووق نییە.. چونكە ئەمە زەمانی نەماوە وا دەزانم زۆر باسی عەقیدەكەش كە لەو زەمانەدا بووە بە باس، باوی نەماوە.. ئەمەش پێویستی بە راست كردنەوەی ئەم لایەنە هەیە.. یەكێكی تر موسوڵمانێكی وایە پڕاوپڕ خوا بۆ ئەم رەوتەی هێناوەتە پێش، عەقیدەو فیكر، پاكیی و رەوشتی بەرز، كەسایەتی كۆمەڵایەتی و خاوەن دیوەخانی میوانداریی، كەچـی ئەوەندە ترسنۆكە ناوێرێ بـڵێ: یەكگرتوو! ئێمەش لە لای ئەو ناوێرین بڵێین: رەوت، كۆمەڵكاریی! هەر یەكێك لەمانەی پێویستی زیاتریان بە بوارێكی پەروەردەیی رەوت هەیە، واتە هەر یەكەیان مەرجێكیان نوقسانە، دەخرێنە بازنەی دووەمەوە، تا نەخشەی كەسب كردنیان بۆ دانرێت.. ئەمانە رەچاوكردنی زیاتریان دەوێت، دەبێ سرك و سڵانەتر رەفتاریان لەگەڵدا بكرێت.. بە پشوو درێژییەوە دەشێت دوای ساڵێك كەمـتر یان زیاتر بێنە بەرهەم و بتوانرێت موفاتەحە بكرێن..

   رەوتەوانی ووریاو كۆمەڵكاریی ووردەكار دوای ئەم بازنەی دووەمە دێتە سەر بازنەی سێیەم: بۆ ئەوەی ئەو كەسانە ناو نووس بكات كە لە دوو بواری پەروەردبووندا كەموكورتییان هەیە، واتە دوو مەرجـی ئەندامێتی رەوتیان نوقسانە.. ئینجا دەچێتە سەر بازنەی سێیەم و ئەوانە ناونووس دەكات كە لە سێ بواردا پەروەردەبوونیی رەوتیان پێویستە، واتە سێ مەرجیان نوقسانە.. وە هەروەها بازنەكانی دوایی..

   رەوتەوانی زرنگ وكۆمەڵكاری بلیممەت بۆ كەسب كردنی ناونوسراوانی هەر یەكێك لەم بازنانە نەخشەیەك دادەڕێژێت، كە شێوازی پەیوەندیی و چۆنیەتی قسەكردن و كاتی خوازراوو، ئەوانە دیاری دەكات، لەگەڵ ئەو كتێب ودەرسی دەنگ، یان دەنگ و رەنگانەی پـێی وایە زووتر دەیانهێنێتە سەر قەناعەتی پێكەوە كاركردن..

*****