به نیسبه‌تی قورئانه‌وه خوای په‌روه‌ردگار وه‌عدی داوه که خۆی ده‌یپارێزێت، له‌به‌ر ئه‌وه هه‌روا به‌و شێوه‌یه ده‌مێنێته‌وه. به‌ڵام به نیسبه‌تی ته‌ورات و ئینجیل خوای گه‌وره ئه‌و وه‌عده‌ی نه‌داوه‌و خستیه به‌رده‌ستی خۆیان، خۆیان گۆڕیان. ته‌ورات که کتێبی موقه‌دده‌سی جووله‌که‌یه‌و ئینجیلیش که کتێبی مه‌سیحیه‌کانه ئه‌وان خۆیان گۆڕیویانه. خوای په‌روه‌ردگار په‌یامی راست و دروستی خۆی و وه‌حیه‌که‌ی له کاتی هه‌بوونی ئه‌و پێغه‌مبه‌ره نازدارانه‌دا (علیهم الصّلاة والسلّام) بۆ ناردوون و گومانی تێدا نییه که ته‌ورات له سه‌رده‌مانی سه‌یدنا مووسادا وه‌کو خۆیه‌تی و ساغه‌و وه‌حی و په‌یامی خوای په‌روه‌ردگاره‌و وشه‌و رسته‌کان و حوکمه‌کانی حه‌قن که تێدایه‌تی. هه‌روه‌ها ئینجیلیش له سه‌رده‌می سه‌یدنا عیسادا هاتۆته خواره‌وه. به‌ڵام ئینجیلێک دوای ئه‌وه به وشه نووسراوه‌ته‌وه‌و ریوایه‌ت کراوه که 180 ساڵی پێ چووه تا ئینجیلی یووحه‌ننا نووسراوه‌ته‌وه! ده‌ی به ته‌ئکید و بێ هیچ گومانێک ئینحیرافاتێکی زۆری تێکه‌وتووه‌و دیاریشه ئه‌و ته‌حریفانه‌ی که کراوه ئێستا هه‌یه. جا ئه‌و ته‌حریف و گۆڕانکاریانه هه‌ندێکیان بۆ نمونه درۆو بوختانێکه که به ناوی خوای په‌روه‌ردگاره‌وه کراوه. هه‌ندێک نوقسانییان تێدا دروست کردووه، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ هه‌واو هه‌وه‌سی خۆیاندا ناگونجێت که له‌و کاته‌دا بۆ پێغه‌مبه‌ره نازداره‌کان هاتووه. بۆیه ئه‌حبارو روهبانه‌کانی خۆیان شاردوویانه‌ته‌وه‌و هه‌موویان ده‌رنه‌بڕیوه. جا هه‌یه ته‌حریفه‌که‌ی به له‌فزه‌و وشه‌که‌ی گۆڕیوه، هه‌یه مه‌عناکه‌ی گۆڕیوه، ئه‌مه هه‌ردووکی هه‌ر هه‌یه. به‌ڵام قورئانی پیرۆز دووره له‌مه، بۆچی؟ چونکه:
یه‌که‌م: خوای په‌روه‌ردگار وه‌عدی داوه که ده‌یپارێزێت.
دووه‌م: قورئانی پیرۆز له‌و رۆژه‌ی هاتۆته خواره‌وه که‌سانێک وه‌کو حافز قورئان بوون و له‌به‌ریان کردووه. ئێستا جه‌نابت بته‌وێت موسحه‌فێکی قورئان چاپ بکه‌یت ئه‌م موسحه‌فه چاپ ناکرێت هه‌تا پێنج حافز یان سێ حافز گوێی لێ نه‌گرن، تۆ ده‌یخوێنیته‌وه‌و ئه‌وان گوێیان گرتووه بۆ ئه‌وه‌ی بزانن له زه‌ممه‌و فه‌تحه‌و که‌سره‌یه‌کیشدا هه‌ڵه‌ی تێدایه یان نا. ئه‌گه‌ر بته‌وێت بزانیت ئه‌م حافزه حیفزی قورئانه‌که‌ی مه‌زبووته یان نا، ده‌ڵێی فه‌رموو بخوێنه‌و تۆ خۆت موسحه‌فه‌که‌ت پێیه‌و ده‌یگریت. به درێژایی تاریخی قورئان به هه‌ر دوو رێگاکه هاتووه هه‌م شه‌فه‌یی و هه‌م ته‌حریری.
سێیه‌م: ئه‌م قورئانه‌ی له‌به‌رده‌ستی خه‌ڵکدایه هه‌ر ئه‌و قورئانه‌یه که یه‌که‌م جار هاتووه؛ خه‌ڵک به گشتی ئێستا ئه‌و قورئانه‌ی له‌به‌رده‌ستدایه که هه‌زار ساڵ له‌مه‌وبه‌ر نووسراوه‌ته‌وه. بۆیه وه‌ک ئاماژه‌مان پێدا ئێستا ئه‌و موسحه‌فه‌ی یه‌که‌م که له سه‌رده‌می سه‌یدنا ئه‌بوبه‌کردا کۆ کراوه‌ته‌وه له بریتانیایه له مه‌تحه‌ف و تایبه‌تیشیان کرد، ره‌مه‌زانی پار یان پێرار بوو شوێنیان بۆ ته‌رخان کرد و زیاره‌ت کردنی و ره‌سم گرتنی و ئه‌و جۆره شتانه‌یان هه‌موو کرده‌وه‌و مۆڵه‌تیان داوه که ساڵی 622ی زایینی نووسراوه‌ته‌وه، واته ئه‌و کاته‌ی که هیجره‌ت تێیدا رووی داوه. ئه‌و ئایه‌تانه‌ی که له مه‌دینه هاتوونه‌ته خواره‌وه‌و دوایی کۆ کراونه‌ته‌وه خۆ له زه‌مانی پێغه‌مبه‌ری خوادا (علیه الصّلاة والسّلام) کۆ کرانه‌وه‌و له زه‌مانی ئه‌بوبه‌کری سددیقیشدا دوایی هه‌ر کۆ کرایه‌وه‌و یه‌ک خراو له زه‌مانی عوسمانی کوڕی عه‌ففانیشدا هه‌مووی کرا به یه‌ک جۆر موسحه‌ف.
بۆیه ده‌بینیت قورئان وه‌کو کتێبه‌کانی تر نییه؛ وه‌عدی خوای په‌روه‌ردگاره که ده‌یپارێزێت، به رێگای شه‌فه‌یی و ته‌حریری هاتووه‌و هیچ که‌سێک ناتوانێت هیچ شتێکی لێ بگۆڕێت. ئیسرائیل قورئانێکی چاپ کرد ئه‌وه‌ی ده‌رباره‌ی جووله‌که بوو لێی لا بردبوو، به‌ڵام هه‌ر جه‌مال عه‌بدولناسری تاغووت که مولحیدێکی بێدین بوو و ئه‌و هه‌موو موسوڵمانه‌ی کوشت هه‌ر ئه‌و ئیزاعه‌ی «القرآن الکریم»ی هێناو قاری قورئانێکی گه‌وره وه‌کو خه‌لیل حوسه‌ری (ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت) که ساڵی 1956 یه‌که‌می عاله‌م بوو، ئه‌وی کرد به قاری له سه‌ر ئه‌م ئیزاعه‌یه که به‌رده‌وام ده‌یخوێند بۆ ئه‌وه‌ی هه‌ر که‌سێک قورئانی که‌وتۆته به‌رده‌ست ته‌ماشای بکات و ته‌تبیقی بدات. هه‌روه‌ها وه‌کو وتیشمان ئه‌و قورئانه هه‌تاکو ئێستا ده‌سنووسه‌کانی ماون، ده‌سنووسی بریتانیاو مۆسکۆو به‌حره‌ین و یه‌مه‌ن و ... .