رای تۆ چییه لهسهر ئهوهی که دهوترێت شێت و منداڵ و گێلۆکهو ئهوانهی که دینیان پێ نهگهیشتووه له دنیادا، له قیامهتدا تاقی دهکرێنهوه؟
له پرسیارهکهدا چهند شتێکت پێکهوه هێناوه:
یهکهم: منداڵ؛ مناڵ دوو بهشن: منداڵی ئههلی ئیسلام و منداڵی ئههلی کوفر. منداڵی ئههلی ئیسلام هیچ گۆمانێکی تێدا نییه که ئههلی بهههشتن. لهم بارهوه پرسیار له ئیمام ئهحمهد (رهحمهتی خوای لێ بێت) کرا، فهرمووی: ههر وا نازانم ئهسڵهن پرسیاری لهسهر بکرێت! یهعنی ئهوهنده روونهو پرسیارکردن لێی جێی سهرسووڕمانه، چونکه منداڵی موسوڵمان ههر شوێنی بهههشتهو هیچ شتێکی نهکردووهو بهچکه موسوڵمانهو تابیعی خانهوادهو دایک و باوکهکهیهتی.
منداڵی ئههلی کوفریش بۆچوونی ئهرجهح و پهسهند له بۆچوونهکانی زانایان و ئیمامه بهڕێزهکان که رای زۆرینهشه ئهوهیه که ئههلی بهههشتن؛ چونکه ئهوانیش مهعسوومن و گوناحیان نهکردووهو هێشتا کوفرو ئیمانیان پێ جیا نهکراوهتهوه.
دووهم: ئهوانهی که شێت و گێلۆکهن؛ ئهمانه ئهو کاتهی که گێل یان شێت بووه تێیدا له دنیادا، وا حیساب دهکرێت که ههر لهو کاتهوه مردووه؛ واته پاش گێلۆکهییهکهی هیچی لهسهر نییه، بهڵام ئهمهی پێشووتری حیسابی لهسهره له قیامهتداو ئهمه حیساب دهکرێت. بۆ نموونه کهسێک له بیست و پێنج ساڵیدا شێت بووه، حیسابی کاتی باڵغبوونی تا تهمهنی بیست و پێنج ساڵیهکهی بۆ دهکرێت که بهڵێ ئهم ئهرکانهی جێبهجێ کردووهو لهم حهرامانه دوور کهوتووهتهوه. بهڵام ئهگهر ههر له سهرهتاوه شێت و گێلۆکه بووبێت ئهوه خوای گهوره تاقی دهکاتهوه له رۆژی قیامهتدا وهک له باسی کافریشدا دێت.
سێیهم: ئهو کافرانهی که ئیسلامیان پێ نهگهیشتووه که پێیان دهوترێت ئههلی فهتره؛ ئهوانهی ئههلی فهترهن و ئیسلامیان پێ نهگهیشتووه، له قیامهتدا له مهحشهردا تاقی دهکرێنهوه بهو شێوازهی که خوای پهروهردگار پێغهمبهریان بۆ دهنێرێت و ئهم پێغهمبهره بۆیان روون دهکاتهوه که من پێغهمبهری خوام و خوای گهوره ئهم فهرمانهی پێ داون که بچنه ئهو ئاگرهوه! ئهگهر چوونه ئاگرهکهوه، ئهوه بۆیان دهبێت به بهههشت، ئهگهر نهچوون ئهوه به کافر حیساب دهکرێن.
پاشان ئهو پرسیاره دهکرێت که ئهی باشه خۆ ئهگهر تهنها به ئهقڵ قیاسی کهن ناچنه ئاگرهکهوه! بهڵام لێره ئهم وهحی و ئهقڵه دێته پێش؛ تۆ که زانیت ئهمه پێغهمبهری خوایه، شوێنی دهکهویت و ئهقڵی خۆت ناکهیت به حهکهم به سهر وهحیهکهدا؛ ئهوانیش وا ئهبن له قیامهتدا، ناشێت بڵێت وهڵا من سهیر ئهکهم ئهمه ئاگره چۆن بچمه ناوی؟ لهبهر ئهوه مادام ئهمری خوای پهروهردگاره به پێغهمبهرێکیشدا ناردوویهتی، پێغهمبهرهکهش بۆی سهلماندوون که نێردراوی خوای پهروهردگارهو دهفهرموێت: بچنه ئاگرهکهوه، ئهگهر چوونه ئاگرهکهوه بۆیان دهبێت به بهههشت و ئهگهر نهچوونه ئاگرهکهوه بۆیان دهبێت به جهههننم؛ واللّه تعالی أعلم.